Bydgoszcz jest szczególnym miastem nie tylko na mapie Polski, ale także na mapie Europy. Swoją pozycję zawdzięcza ona położeniu na skrzyżowaniu międzynarodowych dróg wodnych: E70, która łączy Europę Wschodnią i Europę Zachodnią oraz E40, łączącej Morze Bałtyckie z Morzem Czarnym. Ten specyficzny układ hydrograficzny Brdy, Wisły, Kanału Bydgoskiego i Kanału Górnonoteckiego oraz pomniejszych okolicznych strug wraz z, towarzyszącymi mu urządzeniami wodnymi i rozwiązaniami urbanistycznymi (zagospodarowaniem terenów nadbrzeżnych), stanowi skarb i dumę Bydgoszczy – Bydgoski Węzeł Wodny (BWW).

Przepływające z zachodu na wschód wody cieków, tworzących Bydgoski Węzeł Wodny, odbierane są przez Wisłę. Głównym ciekiem wodnym BWW jest Brda, której przepływ regulowany jest systemem śluz, stopni piętrzących i elektrowni wodnych.

Wody, tworzące BWW należą do różnych klas czystości. Zdecydowanie najczystszym ciekiem jest Brda, najbrudniejszym zaś – Wisła.

Historia Bydgoskiego Węzła Wodnego rozpoczęła się wraz z budową, w latach 1773-1774, Kanału Bydgoskiego. Nowo powstały śródlądowy szlak komunikacyjny z roku na rok zyskiwał na znaczeniu. Był on elementem drogi wodnej z Polski do Europy Zachodniej i stanowił alternatywę dla drogi morskiej przez Gdańsk. Było to szczególnie korzystne w czasie zaborów, kiedy to tradycyjny szlak wiślany znajdował się na terytoriach, podzielonych między trzech zaborców.

Kanał Bydgoski przetrwał drugą wojnę światową w niezmienionym stanie. Jak na ironię, to właśnie po wojnie Stanisław Tychoniewicz, kierownik Państwowego Zarządu Wodnego w Bydgoszczy, musiał bronić Kanału przed niszczycielskimi skłonnościami żołnierzy Armii Czerwonej.

Przez ostatnie lata potencjał gospodarczy i turystyczny Bydgoskiego Węzła Wodnego nie był w pełni wykorzystywany. Transport wodny w Polsce ma od połowy XX wieku nikłe znaczenie. Przestano inwestować w niezbędną infrastrukturę, zaniechano działań, mających na celu podtrzymanie żeglowności wód.

W planach finansowanej w znacznej części przez Unię Europejską rewitalizacji Bydgoszczy, ujęto także modernizację i rozwój Bydgoskiego Węzła Wodnego.

Część planów została już zrealizowana, część wciąż czeka na swoją kolej.

Do tej pory udało się:

wybudować dwie oczyszczalnie ścieków, zatrzymać odprowadzanie zanieczyszczeń do rzek
wybagrować Brdę i Kanał Bydgoski
dokonać rewitalizacji Wyspy Młyńskiej, wybudować kładki, łączące wyspę z resztą Bydgoszczy, odtworzyć, przecinający Wyspę Młyńską, kanał Międzywodzie
unowocześnić istniejące przystanie i tor regatowy
wybudować marinę przy bydgoskim stadionie „Gwiazda”, która już po roku funkcjonowania zdobyła w ogólnopolskim rankingu polskich przystani cztery na pięć możliwych gwiazdek

Trwają prace nad budową nadrzecznych bulwarów oraz nowych przystanków tramwaju wodnego. Od kwietnia 2011 roku powinna także ruszyć budowa nowej mariny na Wyspie Młyńskiej. Wyremontowane mają także zostać wszystkie urządzenia i budowle hydrotechniczne, znajdujące się w obrębie Bydgoskiego Węzła Wodnego.

W 2009 roku Bydgoski Węzeł Wodny zyskał swoje logo. „Marka Lokalna Bydgoski Węzeł Wodny” jest znakiem jakości, przyznawanym instytucjom, organizacjom społecznym, osobom prywatnym oraz podmiotom gospodarczym, działającym na terenie Bydgoskiego Węzła Wodnego. Przyznaje się ją w pięciu kategoriach (produkty spożywcze, produkty artystyczno-rzemieślnicze i pamiątkarskie, usługi oraz inicjatywy społeczne).